Muzeum Polskich
Formacji Granicznych im. mjr. Władysława Raginisa Marian Borzęcki

Nawigacja

Marian Borzęcki

18.06.2024

Marian Borzęcki, syn Bolesława i Marii z Rakowskich, ur. 8 IX 1889 r. w Suwałkach. W 1914 r. ukończył wydział prawa Uniwersytetu Petersburskiego. W latach 1913-1916 pełnił funkcję prezesa Polskiej Kasy Ogólno-Studenckiej Wyższych Zakładów Naukowych oraz Kierownika sekcji dramatycznej Domu Polskiego „Ognisko”. Po wybuchu I wojny światowej zaangażował się aktywnie w działalność powstałych na terenie Warszawy obywatelskich służb porządkowych. Pełnił w nich różnego rodzaju funkcje, począwszy od milicjanta w Straży Obywatelskiej, aż do kierownika sekcji szkoleniowej Warszawskiej Milicji Miejskiej. Od czerwca 1918 r. rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, początkowo jako referent, a następnie jako radca ministerialny. W późniejszym okresie sprawował funkcję kierownika Wydziału Policji w Sekcji Administracyjnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, a dnia 5 XI 1918 r. mianowano go naczelnikiem Samodzielnego Wydziału Policji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. W dniu 20 I 1919 r. objął stanowisko naczelnego inspektora Policji Komunalnej, a 17 VI tego roku został zastępcą Komendanta Głównego Policji (funkcję tę sprawował do 9 XI 1921 roku). W tym czasie powierzono mu zadanie zjednoczenia wszystkich organów policyjnych w Polsce i stworzenia jednolitej Policji Państwowej. Następnie został mianowany komisarzem rządu na Miasto Warszawę (nominacja  22 X 1921 roku, dymisja 17 XII 1922 roku). Od połowy grudnia 1922 roku do czerwca 1923 roku zajmował stanowisko dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Mianowano go potem komendantem Policji Państwowej (1 VII 1923 r.- 4 XI 1926 r.). W czasie przewrotu majowego w 1926 r. opowiedział się po stronie prezydenta, za co został czasowo aresztowany. Utracił także stanowisko Komendanta Głównego Policji Państwowej. Po opuszczeniu szeregów policji wykonywał swój wyuczony zawód prawnika, był m.in. członkiem prezydium Sądu Dyscyplinarnego w Izbie Adwokackiej w Warszawie oraz wykładowcą i egzaminatorem aplikantów adwokackich. W okresie 1927-1934 pełnił funkcję wiceprezydenta Warszawy. Związany był w tym czasie ze Związkiem Ludowo-Narodowym, był jednym z przywódców Obozu Wielkiej Polski, a także jednym z organizatorów Stronnictwa Narodowego.

W latach 1928-1935 należał do Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego. Odszedł z partii w lutym 1935 r. Następnie brał czynny udział w pracach Frontu Morges, a w 1937 r. wstąpił do Stronnictwa Pracy. Publikował artykuły m.in. w „Gazecie Administracji i Policji Państwowej” i w „Kurierze Warszawskim”. We wrześniu 1939 r. prezydent Warszawy Stefan Starzyński mianował go na stanowisko delegata komisarza cywilnego dla starostwa grodzkiego Warszawa-Śródmieście. W tym czasie pełnił także funkcję przewodniczącego komisji rewizyjnej Straży Obywatelskiej miasta stołecznego Warszawy, a od 20 IX 1939 r. należał do Komitetu Obywatelskiego przy dowództwie „Armii Warszawa”. Pełnił także funkcję Szefa ekspozytury Komisariatu Cywilnego na Pradze. Od października 1939 r. w konspiracji w Biurze Politycznym. Dnia 25 XI 1939 r. został wybrany wiceprzewodniczącym komisji rewizyjnej Stołecznego Komitetu Samopomocy Społecznej. Pierwszy delegat rządu emigracyjnego na kraj. W dniu 30 III 1940 r. został aresztowany przez Gestapo i osadzony na Pawiaku. W maju 1940 r. został przewieziono go do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. Zmarł 3 VI 1940 r. w Gusen (podobóz Mauthausen). Jego symboliczny grób znajduje się na warszawskich Powązkach. Żonaty z Michaliną z domu Żakiewicz, miał syna Lecha.

Odznaczenia:
  • Order Polonia Restituta III klasy
  • Krzyż Walecznych
  • francuski Order Legii Honorowej IV klasy
  • Order Korony Rumuńskiej II klasy


do góry