Muzeum Polskich
Formacji Granicznych im. mjr. Władysława Raginisa Jan Wójcik

płk Jan II Wójcik urodził się 13 października 1893 r. w Babicy (gm. Czudec), w chłopskiej rodzinie Franciszka i Zofii z d. Szczepan. Ukończył gimnazjum filologiczne w Rzeszowie, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości. W okresie szkolnym wstąpił do Związku Strzeleckiego, w którym po ukończeniu szkoły podoficerskiej mianowany został sekcyjnym. Po wybuchu I wojny światowej, od 16 sierpnia 1914 r. służył jako sekcyjny w 4. kompanii 2. pułku Legionów Polskich. Początkowo jako kpr., a następnie plut. brał udział we wszystkich walkach I batalionu II Brygady Legionów. W okresie od 1 marca do 1 maja 1916 r. był przydzielony do legionowej szkoły chorążych, po jej ukończeniu został mianowany chor. Podczas walk został dwukrotnie ranny: 12 czerwca 1915 r. pod Rokitną, a następnie 21 czerwca 1916 r. w obie ręce pod Grusiatynem. Jako ciężko ranny został skierowany do szpitala w Lublinie, a potem do Krakowa, gdzie przebywał do 30 listopada 1916 r. Po powrocie do pułku objął dowództwo plutonu w 4. kompanii, później w 11. kompanii. Po kryzysie przysięgowym, wraz z 2. pułkiem brał udział w walkach II Brygady Legionów na Bukowinie.

Za walki w czasie I wojny światowej został odznaczony brązowym i srebrnym medalem waleczności. 1 listopada 1917 r. mianowany został ppor. Po bitwie II Brygady Legionów pod Rarańczą (15 lutego 1918 r.), od 1 marca, jako por. był dowódcą kompanii 13. pułku w II Korpusie Polskim na Ukrainie, dowodzonym przez płk Józefa Hallera. Po bitwie pod Kaniowem (11 maja 1918 r.) i rozproszeniu korpusu, przez kilka dni przebywał w niewoli niemieckiej. Po ucieczce z obozu, związał się z konspiracją Polskiej Organizacji Wojskowej w Kijowie. Został wyznaczony komendantem rejonowym Polskiej Organizacji Wojskowej na Kijowszczyźnie. Od 1 października 1918 r. służył jako dowódca kompanii w 4. Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana Żeligowskiego. Brał udział w walkach dywizji w rejonie Odessy. Od 10 do 24 grudnia 1918 r. przebywał w niewoli wojsk ukraińskich dowodzonych przez atamana Semena Petlurę.

Po ucieczce z obozu i powrocie do kraju, w grudniu 1918 r. został przydzielony do oddziału mjr Trojanowskiego w Jabłonnej. Od 1 lutego do 1 maja 1919 r. dowodził batalionem w odtworzonym 2. Pułku Piechoty Legionów. Następnie był kierownikiem wyszkolenia w batalionie zapasowym pułku. Od 28 maja 1920 roku był dowódcą batalionu 2. pułku. W grudniu 1919 r. awansowany został na kpt. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, podczas której wyróżnił się m.in. w walkach nad Berezyną. Od 24 czerwca 1920 r. jako chory na tyfus i zapalenie opłucnej został przydzielony do szpitala w Rzeszowie, gdzie przebywał do 28 września 1920 roku. Od 1 października ponownie był kierownikiem wyszkolenia w batalionie zapasowym. Dnia 15 listopada 1920 roku został mianowany dowódcą II batalionu 2. Pułku Piechoty Legionów. Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej został odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl. (17.05.1922 r.) oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych (26.10.1922 r.). Za działalność niepodległościową został odznaczony Krzyżem Niepodległości (1931 r.), a za działalność społeczną Krzyżami Zasługi: srebrnym (1930 r.) i złotym (1931 r.).

Po zakończeniu wojny pozostał w służbie zawodowej. Był m.in. dowódcą batalionu, obwodowym komendantem Przysposobienia Wojskowego i kwatermistrzem w 12. Pułku Piechoty w Wadowicach. W 1925 roku był przydzielony na kurs unitarny w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie. Od 25 lutego 1931 r. był dowódcą Batalionu KOP „Sejny” w składzie Brygady KOP „Grodno”. Za działalność na rzecz wyszkolenia wojska oraz aktywność społeczną, 11 listopada 1936 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Po przeniesieniu z KOP, od października 1937 r. pełnił służbę w 3. Pułku Piechoty Legionów w Jarosławiu. Wiosną 1939 r. był zastępcą dowódcy pułku. We wrześniu 1939 r. został dowódcą Ośrodka Zapasowego 2. Dywizji Piechoty Legionów w Jarosławiu. Wobec postępów nieprzyjaciela, od 9 września organizował obronę przedmościa Jarosławia na odcinku Radymno – Sieniawa. Dnia 10 września, dowodzone przez niego zgrupowanie przejściowo podlegało gen. bryg. Stanisławowi Maczkowi, dowódcy 10. Brygady Kawalerii. W dniu 11 września pod naporem oddziałów niemieckich dowodzone przez niego oddziały wycofały się w kierunku Lubaczowa. Przez kilka dni zgrupowanie toczyło walki odwrotowe, w dniach 14-15 września osiągając rejon Borowiec – Kozaki, a ostatecznie doszło do Puszczy Różanieckiej. Dnia 17 września ppłk Jan Wójcik wobec otoczenia oddziałów zgrupowania, wyczerpania zapasów i przemęczenia żołnierzy podjął decyzję o zniszczeniu uzbrojenia rozpuszczeniu żołnierzy. Pod koniec września 1939 r. powrócił do Jarosławia skąd przeniósł się do Rzeszowa. Od marca 1940 r. był członkiem konspiracji wojskowej. Pod ps. „Grzeszczuk” został mianowany komendantem Rzeszowsko-Tarnobrzeskiego Rejonu Związku Czynu Zbrojnego. W czerwcu 1940 r. został zaprzysiężony jako członek ZWZ i mianowany oficerem sztabu Inspektoratu ZWZ Rzeszów. Używał nazwisk „Adam Zieliński”, „Jan Dziura” oraz m.in. pseudonimu „Wuj Jan”. Od 1943 r. pełnił służbę w Podokręgu AK Rzeszów (Okręg AK Kraków), gdzie był oficerem wyszkolenia (m.in. nadzorował szkolenie oddziałów BCh scalonych z AK). W dniu 11 listopada 1944 r. został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami a 1 grudnia awansowano go na płk. W czasie akcji „Burza” w sierpniu 1944 r. planowano powołać go na stanowisko dowódcy 39. Pułku Piechoty AK, który miał koncentrować się w rejonie Rączyny – Łopuszki Wielkiej – Huciska Jawornickiego – Świebodnej. Ze względu na brak źródeł, nie wiadomo, czy rzeczywiście pułk brał udział w walkach.

Po zakończeniu wojny, od 1946 r. pracował jako urzędnik w Okręgowym Oddziale „Społem”, a następnie w Wojewódzkim Związku Gminnych Spółdzielni i Okręgowym Przedsiębiorstwie Handlu Opałem. Od 1957 r. był członkiem ZBoWiD. W dniu 26 lutego 1973 r. został odznaczony Krzyżem Walecznych. Zmarł 25 maja 1974 r. Został pochowany w Rzeszowie na cmentarzu Pobitno.