Muzeum Polskich
Formacji Granicznych im. mjr. Władysława Raginisa Jan Zieliński

st. strażnik Jan Zieliński. Urodził się 25 stycznia 1909 r. w Sielcu (pow. tarnobrzeski, woj. lwowskie), gdzie jego rodzice, Maria i Józef, posiadali niewielkie gospodarstwo. Po ukończeniu w 1921 r. czteroklasowej szkoły powszechnej w swojej rodzinnej miejscowości, został zapisany do Państwowego Gimnazjum Humanistycznego im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnobrzegu. W piątej klasie gimnazjum przeniósł się na rok do bursy, prowadzonej przez ks. kan. Tomasza Gunię. Przez kolejne lata nauki utrzymywał się sam, udzielając korepetycji. W 1929 r. zdał maturę. W czasie nauki w tarnobrzeskim gimnazjum wstąpił do harcerstwa i przez dwa lata był drużynowym I Drużyny Harcerskiej im. Hetmana Stefana Żółkiewskiego.

W 1929 r. rozpoczął studia na kierunku prawno-ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, lecz będąc na trzecim roku, został powołany do służby wojskowej. Skierowano go do kompanii podchorążych rezerwy 17 pułku piechoty w Rzeszowie. Dnia 24 czerwca 1933 r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty z wynikiem bardzo dobrym w stopniu plutonowego i otrzymał przydział do 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich w Przemyślu. Rozkazem Ministerstwa Spraw Wojskowych dnia 20 września 1933 r. przeniesiono go do rezerwy w stopniu sierżanta podchorążego[1]. Po odbyciu obowiązkowej służby wojskowej wrócił do przerwanych studiów, które ukończył w czerwcu 1935 r., uzyskując tytuł magistra praw. Był dwukrotnie powoływany na ćwiczenia wojskowe (5.08-14.09.1935 r.; 31.05-26.06.1937 r.) w 3 pułku piechoty Legionów, a w międzyczasie (1 stycznia 1936 r.) awansował na stopień podporucznika rezerwy[2].

W latach 1929 – 1932 r. aktywnie uczestniczył w działaniach Wojewódzkiego Związku Młodzieży Wiejskiej „Siew”[3], od 1933 r. był członkiem Związku Akademickiego Myśl Mocarstwowa, w którym pełnił funkcję kierownika działu personalnego[4].

Po ukończeniu studiów wyższych aplikował na różne posady w administracji państwowej, jednak nie został nigdzie zatrudniony. W sierpniu 1937 r. wysłał list do Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza, w którym przedstawił swój życiorys i opisał problemy ze znalezieniem pracy. Jednocześnie prosił o przyjęcie go do służby w Straży Granicznej. Jego niecodzienne podanie zostało przesłane przez Adiutanturę Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych do Komendy Straży Granicznej.

Jan Zieliński został przyjęty do służby dnia 1 września 1937 r. w stopniu starszego strażnika z przydziałem do Placówki II linii Poznań[5]. Dnia 9 marca 1938 r. na własną prośbę przeniesiono go na stanowisko pomocnika komendanta Komisariatu Zaborowo (Inspektorat Graniczny Leszno)[6].Tuż po przyjęciu do służby został zobligowany do podpisania oświadczenia o rezygnacji z roszczenia sobie praw do mianowania oficerem Straży Granicznej w przypadku uzyskania stopnia oficerskiego w wojsku. Mimo to podnosił swoje kwalifikacje. W czasie od sierpnia do grudnia 1938 r. brał udział w IX kursie doszkolenia dowódców, zastępców i kandydatów na dowódców placówek, zorganizowanym przez Centralną Szkołę Straży Granicznej[7]. Szkolenie ukończył 11 grudnia tego samego roku uzyskując wynik bardzo dobry z wyróżnieniem. Z początkiem maja następnego roku zatwierdzono go na stanowisku zastępcy komendanta Komisariatu Zaborowo[8]. W tym samym miesiącu złożył podanie o zwolnienie ze służby, a przełożeni uwzględnili tę prośbę i Jan Zieliński odszedł z formacji mundurowej z końcem maja 1939 r.[9] Prośbę o zwolnienie motywował koniecznością spłacenia stypendium i pożyczki otrzymanych w czasie studiów. Chciał ponadto założyć rodzinę i pomóc finansowo rodzicom. Otrzymał lepszą ofertę pracy w Państwowych Zakładach Lotniczych w Mielcu, dokąd odszedł ze Straży Granicznej.

Pracę w PZL podjął 1 czerwca 1939 r. obejmując stanowisko szefa ochrony. Po wybuchu II wojny światowej ewakuował fabrykę do Rumunii. Uniknął internowania i przedostał się do Francji, gdzie jako dowódca plutonu służył w 1 plutonie 2 kompanii 1 batalionu 2 pułku 1 Dywizji Grenadierów. Zginął pod Lagardé (pn.-zach. Francja) 18 czerwca 1940 r.
Odznaczony pośmiertnie Orderem Virtuti Militarii V kl[10].