Muzeum Polskich
Formacji Granicznych im. mjr. Władysława Raginisa Nadbużański Oddział Straży Granicznej - Po 1991

W dniu 14 lutego 1991 roku Komendant Główny Straży Granicznej, na podstawie art. 6 w związku z art. 5 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz.U. nr 78, poz. 462) utworzył Komendę Oddziału Straży Granicznej w Chełmie. Z dniem 7 maja, na polecenie Ministra Spraw Wewnętrznych, rozwiązano Nadbużański Batalion Graniczny Bieszczadzkiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza w Chełmie i utworzono Nadbużański Oddział Straży Granicznej.

Nadbużańskiemu Oddziałowi Straży Granicznej sztandar oraz imię 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej zostały nadane 22 września 1991 roku. Uroczystość odbyła się w m. Dorohusk. Komitet Fundacji Sztandaru i Nadania Imienia 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej, podejmując inicjatywę nadania imienia, kierował się tym, że z chwilą rozwiązania Nadbużańskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza w 1989 r., jej sztandar został zabrany do Muzeum Wojska Polskiego.

Nadbużański Oddział Straży Granicznej w Chełmie realizuje zadania określone w Ustawie z dnia 12.10.1990 r. o Straży Granicznej, które dotyczą przede wszystkim ochrony granicy państwowej, organizowania i dokonywania kontroli ruchu granicznego oraz rozpoznawania i zwalczania przestępczości granicznej. Najważniejszym zadaniem stojącym aktualnie przed NOSG jest zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznej granicy Unii Europejskiej, przy jednoczesnym zagwarantowaniu swobodnego przepływu osób zgodnie z wymogami Układu z Schengen.

Nadbużański OSG ochrania zewnętrzną granicę Unii Europejskiej o długości 467 km. 570 m. (w tym z Ukrainą - 296 km. 260 m. oraz Republika Białoruś - 171 km. 310 m). Większość odcinka stanowi granica rzeczna, która wynosi 399 km. 80 m, z czego z Białorusią 171 km. 310 m, zaś z Ukrainą 227 km. 770 m. Granica lądowa, to odcinek długości 68 km. 490 m. – wyłącznie na południowym odcinku granicy z Ukrainą. Obszar służbowego działania Nadbużańskiego Oddziału SG obejmuje rejon województwa lubelskiego oraz powiat łosicki wchodzący w skład województwa mazowieckiego

Nadbużański Oddział Straży Granicznej z chwilą utworzenia realizował zadania siłami 7 strażnic i 4 granicznych placówek kontrolnych, co powodowało, że każda strażnica średnio ochraniała około 60 km. granicy. Aktualnie NOSG posiada 18 placówek: 7 na granicy z Białorusią, 11 na granicy z Ukrainą /w kolejności z północy na południe/:

• PSG Janów Podlaski
• PSG Bohukały
• PSG Terespol /placówka z przejściem granicznym/
• PSG Kodeń
• PSG Sławatycze /placówka z przejściem granicznym/
• PSG Dołhobrody
• PSG Włodawa
• PSG Zbereże
• PSG Wola Uhruska
• PSG Dorohusk /placówka z przejściem granicznym/
• PSG Skryhiczyn
• PSG Horodło
• PSG Hrubieszów /placówka z przejściem granicznym/
• PSG Kryłów
• PSG Dołhobyczów
• PSG Chłopiatyn
• PSG Łaszczów
• PSG Hrebenne /placówka z przejściem granicznym/

Do struktur NOSG należy również Strzeżony Ośrodek dla Cudzoziemców i Areszt w Celu Wydalenia w Białej Podlaskiej.

Realizując szeroki wachlarz działań, NOSG współdziała z Policją, ABW, Służbą Celną, Strażą Ochrony Kolei, Żandarmerią Wojskową, Inspekcją Transportu Drogowego, Strażą Pożarną, Strażą Leśną, Państwową Strażą Rybacką, Państwową Strażą Łowiecką, Inspekcją Pracy, Inspekcją Ochrony Środowiska, Wojskiem Polskim. Priorytetowym celem współpracy jest organizowanie wspólnych przedsięwzięć, służących przede wszystkim wykrywaniu, zwalczaniu i zapobieganiu przestępczości, ochronie nienaruszalności granicy państwowej, zapewnieniu bezpieczeństwa ludności pogranicza oraz ochronie ładu i porządku publicznego. Współdziałanie polega na organizowaniu wspólnych służb patrolowo – interwencyjnych, działań prewencyjno – porządkowych, organizowaniu szkoleń, udziale w zebraniach sprawozdawczych i okolicznościowych. Tak szeroko rozwinięta współpraca oraz wymiana posiadanych doświadczeń, wpływa na bezpieczeństwo i szczelność naszych granic.

Nadbużański OSG współpracuje także z Organami Samorządu Terytorialnego, instytucjami, organizacjami oraz społeczeństwem.

Nadbużański Oddział Straży Granicznej, wykonując swoje ustawowe zadania opiera się na doświadczeniu, i jakże potrzebnym wsparciu oraz życzliwości władz państwowych i samorządowych. Na tej płaszczyźnie zbudowne zostały silne, pozytywne relacje z władzami samorządowymi. Funkcjonariusze NOSG uczestniczą w organizowanych przez Władze Samorządu Terytorialnego uroczystościach państwowych, spotkaniach okolicznościowych, festynach, uroczystościach jubileuszowych oraz biorą udział w posiedzeniach Sejmiku Wojewódzkiego, Rad Powiatów, Rad Gmin, posiedzeniach różnego rodzaju Komisji oraz Zespołów. Organizowane są również różnego rodzaju spotkania oraz imprezy kulturowe, mające na celu integrację środowisk. Nadbużański Oddział Straży Granicznej, wraz z Marszałkiem Województwa Lubelskiego, był współorganizatorem Koncertu Noworocznego w wykonaniu Orkiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej i jej solistów. Koncert skierowany był do służb mundurowych, instytucji i samorządów współdziałających ze Strażą Graniczną oraz młodzieży, harcerzy, weteranów i kombatantów.

Nadbużański Oddział Straży Granicznej wykonując zadania nałożone przez Ustawodawcę bardzo ściśle współpracuje ze społeczeństwem. Formacja, dbając o jak najlepsze relacje organizuje rodzinne pikniki i akcje edukacyjne skierowane do najmłodszych oraz konferencje naukowe i sympozja. Funkcjonariusze NOSG niejednokrotnie mieli okazję nieść pomoc, zwalczając skutki klęsk żywiołowych, takich jak powódź, czy w okresie zimowym dostarczając żywność i leki ludności zamieszkałej w miejscowościach zasypanych śniegiem. W ramach promowania, rozpowszechniania oraz kreowania wizerunku wśród mieszkańców terenów położonych w pobliżu granicy państwowej oraz mieszkańców województwa lubelskiego, NOSG organizuje również prezentacje sprzętu służbowego wykorzystywanego w służbie, pokazy technik antyterrorystycznych przy wykorzystaniu śmigłowca, a także pokazy tresury psów służbowych. Ponadto Nadbużański Oddział Straży Granicznej bierze udział w różnego rodzaju akcjach charytatywnych, m.in. „Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy”, „Pomóż Dzieciom Przetrwać Zimę”. Nadbużański Oddział Straży Granicznej współpracuje oraz wspiera organizacje społeczne, kombatanckie i młodzieżowe. Należą do nich m.in.: Chełmskie Środowisko 27 Wołyńskiej Dywizji AK, Związek Żołnierzy Wojska Polskiego, ZHP, ZHR.

• płk dypl. Józef Biedroń od 11 marca 1991 r. do 6 listopada 2000 r.
• gen. bryg. SG Marek Dominiak od 7 listopada 2000 r. do 25 czerwca 2007 r.
• płk SG Wiesław Świętosławski od 26 czerwca 2007 r. do 2 kwietnia 2009 r.
• płk SG Marian Pogoda od 3 kwietnia 2009 r. do 11 kwietnia 2011 r.
• płk SG Jarosław Frączyk od 12 kwietnia 2011 r.